Β.5. Η δημιουργία τραπεζικού συστήματος

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ

γιατί ήταν αναγκαία η ίδρυση τράπεζας;
α) διαχείριση κρατικού δανεισμού
β)έκδοση χαρτονομίσματος
γ) εξασφάλιση κεφαλαίων για επιχειρήσεις

Τι συνέβαινε μέχρι το 1841;

Έμποροι-τοκογλύφοι (προαγορά της παραγωγής της σταφίδας)

αποτέλεσμα: α) η εκμετάλλευση των αγροτών

                      β) ανυπαρξία κεφαλαίων για τους άλλους τομείς

1841 : ίδρυση Εθνικής τράπεζας

κεφάλαια ίδρυσης

Εϋνάρδος

Κράτος (20%)

Έλληνες της διασποράς

Ξένοι παράγοντες

Κεφάλαια διεύρυνσης

Και εγχώρια κεφάλαια

Η προσφορά της Εθνικής τράπεζας

Στην αρχή κινείται χωρίς σαφή προσανατολισμό

Μόνο της πλεονέκτημα η έκδοση χαρτονομίσματος

Μετά τι πρώτες επεκτάσεις (Σύρος –Πάτρα)

συνεισφέρει στην αντιμετώπιση της τοκογλυφίας

κερδίζει την εμπιστοσύνη των Ελλήνων ( συνεχείς διευρύνσεις μετοχικού κεφαλαίου)

1860 νέα τραπεζικά ιδρύματα

Ιονική τράπεζα

Τράπεζα Ηπειροθεσσαλίας

Τράπεζα Βιομηχανικής Πίστεως

Γενική πιστωτική τράπεζα

................................................................................................................................................................

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1.)Η δημιουργία Εθνικής Τράπεζας ήταν αναγκαία για το ελλ .κράτος

α)για τη διαχείριση του εξωτερικού δανεισμού

β)για την ισοσκέλιση του ισοζυγίου πληρωμών

γ)για να μπορεί να προχωρήσει σε δανειοδοτήσεις προς σε άλλα κράτη

δ)για την έκδοση χαρτονομίσματος

2. Ησύνδεση του "ανεξάρτητου" πιστωτικού συστήματος (τοκογλύφοι) με τη σταφίδα είχε σαν αποτέλεσμα

α) την απρόσκοπτη λειτουργία των άλλων κλάδων

β) την ίδρυση της Εθνικής για την εξάλλειψή του

γ) τον οικονομικό μαρασμό των άλλων δραστηριοτήτων

δ) την εξασφάλιση των καλλιεργητών της σταφίδας

Β.4. Η εκμετάλλευση των ορυχείων

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ

που απέβλεπε η εκμετάλλευση του υπεδάφους ;

α) εξαγωγές (κυρίως ακατέργαστα μεταλλευτικά προϊόντα )

β) τοπικές ανάγκες (κυρίως παραγωγή οικοδομικών υλικών)

όχι προς την εγχώρια βιομηχανία γιατί αυτή απουσιάζει

ποιοι παράγοντες συμβάλλουν στην ενθάρρυνση αυτής της εκμετάλλευσης

α) εκχώρηση μεταλλευτικών δικαιωμάτων με ευνοϊκούς όρους

β) η διάνοιξη της διώρυγας του Σουέζ ( υλικά για το ίδιο το έργο

+ αναβάθμιση περιοχής )

ΛΑΥΡΙΟ

εταιρεία: Σερπιέρι-Ρου

εκμετάλλευση υπόγειων κοιτασμάτων και σκωριών 

αποτέλεσμα: σημαντική άνθηση στην εξόρυξη αργύρου και μόλυβδου 

                      αύξηση των εξαγωγών

άλλες εκμεταλλέυσεις

Σμυρίδα (Νάξος)

Θηραϊκή γη (Σαντορίνη)

Μάρμαρο οικοδομική ανάπτυξη μετά το 1870 

Θειάφι (Μήλος)

Αλάτι ( τελευταίες δεκαετίες του 19^ου αιώνα)

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

ΣΩΣΤΌ ΛΑΘΟΣ

1.η εκμετάλλευση των ορυχείων του Λαυρίου ευνοήθηκε από την αύξηση των οικοδομικών αναγκών της χώρας

2.τα μεταλλεύματα που εξορύσσονταν από το Λαύριο ήταν κυρίως άργυρος και μόλυβδος

3.η εταιρεία Σέρπιερι Ρου είχε να αντιμετωπίσει τους δυσμενείς όρους με τους οποίους της εκχωρήθηκε από το κράτος το δικαίωμα εκμετάλλευσης του Λαυρίου

4. η οικοδομική δραστηριότητα βήθησε στην οικονομία της Σαντορίνης

5. οι σκωρίες ήταν υπόγεια κοιτάσματα της αρχαιότητας

6. ελληνικά οικοδομικά και μεταλλευτικά υλικά χρησιμοποιήθηκαν στα εργα για τη διάνοιξη της διώρυγας του Σούεζ

7. η αυξημένη βιομηχανική παραγωγή τον 19ο αιώνα στην Ελλάδα βοήθησε και στην άνθηση της εξορυκτικής δραστηριότητας

Β.3. Η διανομή των εθνικών κτημάτων

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ

ΕΘΝΙΚΕΣ ΓΑΙΕΣ ή ΕΘΝΙΚΑ ΚΤΗΜΑΤΑ

Τι ήταν ; οι ακίνητες ιδιοκτησίες των Οθωμανών ( δημόσια κτήματα – μουσουλμανικά ιδρύματα – ιδιωτικά κτήματα ) που περιήλθαν στον έλεγχο του ελληνικού κράτους "επαναστατικώ δικαίω"

Τι μπορούσαν να γίνουν ;

Να δοθούν στους ακτήμονες

Να εκποιηθούν

Να χρησιμοποιηθούν ως υποθήκες για τη σύναψη δανείων

Τι έγιναν ;

1. Κατά τη διάρκεια της επανάστασης

Α) υποθήκες δανείων

Β) εκποιήθηκαν

2. 1833-1871 αποσμασματικές προσπάθειες των ελληνικών κυβερνήσεων για διανομή των εθνικών κτημάτων

• γιατί δεν προχώρησε πιο συστηματικά

α) περίπλοκο ιδιοκτησιακό καθεστώς => δυσκολία υπολογισμού της έκτασής τους

β)πολλοί καλλιεργητές είχαν δικαιώματα εκμετάλλευσης από τα προεπαναστατικά χρόνια

γ)δεν υπήρχαν ξεκάθαροι τίτλοι ιδιοκτησίας

δ) κτήματα στη Στερεά Ελλάδα εξαγοράστηκαν από ιδιώτες

ε) συχνές οι καταπατήσεις

στ) διαφορά οθωμανικού –ελληνικού δικαίου => μεγάλα περιθώρια ατασθαλιών

αποτέλεσμα : διανεμήθηκαν μόνο 600.000 στρέμματα

στη μη διάνομή των κτημάτων συνέτεινε και η αδιαφορία των πλουσίων για επένδυση στην ααγροτική πααραγωγή ή έστω στην αγορά γης [γιατί α) έτσι κι αλλιώς δεν υπήρχαν τα κεφάλαια και β) προτιμούσαν να αγοράσουν ακίνητα στις πόλεις και στην Αθηνα]

3. 1871 οριστική νομοθετική αντιμετώπιση

στόχος : η αποκατάσταση των ακτημόνων

              η εξασφάλιση εσόδων μέσω της εκποίησης

(δεν μπορούσαν να επιτευχθούν και τα δύο- "ουκ αν λάβεις παρά του μη έχοντος")

αποτέλεσμα : διανεμήθηκαν 2.650.000 στρέμματα σε 370.000 οικογένειες

μόνο το 50% του αντιτίμου εισπράχτηκε από το κράτος

γιατί δε πέρασαν στα χέρια μεγαλογαιοκτημόνων ;

α) επιδίωξη των κυβερνήσεων

β) δεν υπήρχαν μεγάλα κεφάλαια

γ) στροφή των πλουσίων στα ακίνητα της Αθήνας

έτσι η δημιουργία μικρών κλήρων είχε ως αποτέλεσμα:

   α) άμβλυνση των κοινωνικών εντάσεων - αποκατάσταση ακτημόνων

              β) οι μικροί κλήροι ήταν αυπρόσβλητοι στις κρίσεις και ανίκανοι να αντιμετωπίσουν τις πιέσεις της αοράς

                      γ) ανάπτυξη συστήματος πολιτικής προστασίας

.............................................................................................................................................

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

ποια πιστεύετε διαφορά παρουσίαζε το οθωμανικό δίκαιο με το βυζαντινορωμαικό;

τι ήταν οι εθνικές γαίες;

τι θα μπορούσαν ναγίνουν και τι έγιναν την πε΄ριοδο της επανάστασης;

ποια ζητήματα περιέπλεκαν τη λύση του προβλήματος;

πόσα ήταν τα εθνικα κτήματα, πόσα διανεμήθηκαν μέχρι και το 1911;

γιατί δεν δημιουργήθηκαν μεγάλες ιδιοκτησίες στην Ελλάδα μέχρι και το 1880;

Σε ποια περιοχή της Ελλάδας υποθέτετε ότι θα είχαμε μεγάλες ιδιοκτησίες(τσιφλίκια);

ποια τα οικονομικά και πολιτικά αποτελέσματα της διανομής των εθνικών γαιών σε μικροιδιοκτήτες;

πολλαπλής επιλογης

·      Η  διανομή των εθνικών κτημάτων στους ακτήμονες αποτέλεσε

α)αίτημα προς όλες τις ελληνικές κυβερνήσεις

β)ζήτημα που λύθηκε κατά τη περίοδο της ελληνικής επανάστασης

γ)πράξη που συνέβαλε σημαντικά στην αύξηση των εσόδων του κράτους

δ)ενέργεια που οδήγησε στην αποφυγή των κοινωνικών αντιθέσεων

ε)αναγκαία λύση λόγω της απροθυμίας των πλουσιοτέρων να επενδύσουν σε γη

·      τα κτήματα της στερέας Ελλάδας

1.  πωλήθηκαν σε καλή τιμή για το κράτος

2.  πωλήθηκαν σε ιδιώτες

3.  παρέμειναν στα χέρια των μωαμεθανών μέχρι την ανταλλαγή των πληθυσμών

διανεμήθηκαν σε μικρούς κλήρους 

Σωστό-λάθος

 1. Στον οθωμανικό χώρο δεν υπήρχαν ξεκάθαροι τίτλοι ιδιοκτησίας, αλλά επάλληλα δικαιώματα επί της γης. 

2. Πολλοί αγρότες καλλιεργούσαν εθνικά κτήματα, πλήρωναν το φόρο της δεκάτης και ποσοστό 15% στον κατ’ όνομα ιδιοκτήτη, είχαν δηλαδή δικαιώματα εκμετάλλευσης της γης. 

3. Στη Στερεά Ελλάδα κυρίως, πολλά κτήματα πουλήθηκαν απευθείας από Τούρκους σε Έλληνες σε υψηλές τιμές. 

4. Οι καταπατήσεις εθνικών γαιών ήταν σπάνιες, εξαιτίας των ξεκάθαρων πιστοποιητικών ιδιοκτησίας που υπήρχαν. 

5. Το νέο ελληνικό κράτος υιοθέτησε το οθωμανικό δίκαιο στο χώρο της έγγειας ιδιοκτησίας

Β.2. Η εμπορική ναυτιλία

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ

1800 : σημαντική ναυτιλιακή δραστηριότητα στη τουρκοκρατούμενη Ελλάδα

α)έξοδος της Ρωσία στη Μαύρη θάλασσα

β)1774 συνθήκη του Κιουτσούκ-Καιναρτζή

γ)γαλλική επανάσταση – Ναπολεόντιοι πόλεμοι

(σπάσιμο του εμπάργκο από Έλληνες ναυτικούς

εξαφάνιση των γαλλικών πλοίων από τη Μεσόγειο

δ) οι Τούρκοι όχι ναυτικός λαός

ε) οι Έλληνες διεξήγαγαν το εμπόριο όπλων

1830 : ολοκληρωτική καταστροφή

α) ο εμπορικός στόλος μετατρέπεται σε πολεμικό

β)οι δρόμοι του εμπορίου κλείνουν

γ)παρακμή των ναυτιλιακών κέντρων

δ) πολεμικές απώλειες

1833-1911 ανοδική πορεία μετ’ εμποδίων

ανοδική πορεία

α)κατασκευή λιμανιών, φάρων –διάνοιξη της διώρυγας της Κορίνθου και του πορθμού του Ευρίπου

β) νέα ναυτιλιακά κέντρα (Σύρος)

μετ’ εμποδίων

α) εθνικές, οικονομικές κρίσεις

β) ανταγωνισμός ατμοπλοΐας

γ) μετατροπή ιστιοφόρων σε ατμόπλοια

Η μετάβαση στην ατμοπλοΐα ήταν ένα δύσκολο εγχείρημα

α)ανάγκη σημαντικών κεφαλαίων ( κράτος , τράπεζες , ομογενείς , ισχυρά επιχειρηματικά κέντρα)

β)αυξημένος επιχειρηματικός κίνδυνος

1919 : 50 % μείωση του στόλου

α) Α΄παγκόσμιος πόλεμος

β) καταστροφή στόλου

γ) πολιτικές και οικονομικές αλλαγές (ρωσική επανάσταση)

δ)δημιουργία νέων κρατών

ε) απομάκρυνση των Ελλήνων από τις παροικίες της Ανατ. Μεσογείου

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ασκήσεις

Ερωτήσεις ανοικτού τύπου

Ποια η κατάσταση της ελληνικής ναυτιλίας τον 18ο αιώνα;

Πώς δικαιολογείται κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας;

Γιατί στο ξεκίνημα του ελληνικού κράτους η ναυτιλία αρχίζει σχεδόν από το μηδέν;

Πού οφείλεται η ανάπτυξη της Σύρου;

Που οφείλονται οι διακυμάνσεις της ελληνικής ναυτιλίας το 19ο αιώνα;

Ποια προβλήματα αντιμετώπισε η μετατροπή σε ατμόπλοια των ιστιοφόρων;

Ποιοι εξωγενείς παράγοντες επηράσαν την ελλήνική ναυτιλία ως και το 1919;;

Ερωτήσεις κλειστού τύπου

αντιστοίχιση

1914 -18 1780-1800 1890-1900 1789 1840-1866 1860

α)τριπλασιασμός της χωρητικότητας των ελληνικών πλοίων β)αφετηρία ανάπτυξης λόγω της νέας κατάστασης που δημιουργείται στη Μεσόγειο γ)υποδιπλασιασμός της εμπ .ναυτικής δύναμης δ)ξεκίνημα της ατμοπλοίας ε)διπλασιασμός των ατμόπλοιων στ)ανάκαμψη της ναυτιλίας οφειλόμενη σε εξωτερικές συνθήκες

σωστό λάθος

οι ομογενείς έπαιξαν θετικό ρόλο στην ανάπτυξη της εμπ.ναυτιλίας

το κράτος δεν παρενέβη στην μετατροπή των ιστιοφόρων σε ατμόπλοια

η ελληνική επανάσταση προκάλεσε την ανατροπή των παραδοσιακών εφοπλιστικών σχέσεων

η επιδίωξη της Ρωσίας τον 18ο αιώνα να κατέβει στη Μεσόγειο επηρέασε αρνητικά την εξέλιξη της ναυτιλίας

Β. Η ελληνική οικονομία κατά το 19ο αιώνα 1. Το εμπόριο

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ

Εσωτερική εμπορική κίνηση σχεδόν ανύπαρκτη

γιατί;

1. τα οικονομικά μεγέθη της χώρας
2. ο μικρός πληθυσμός
3. η περιορισμένη αγοραστική ικανότητα
4. η απουσία μεγάλων παραγωγικών δυνάμεων  

Το αποτέλεσμα είναι η εμπορική κίνηση να στηρίζεται αποκλειστικά στο εξωτερικό εμπόριο

                              Πλεονεκτήματα

α)αντιμετώπιση του επισιστιστικού προβλήματος

β)αύξηση των δημοσίων εσόδων από τους δασμούς 

                                 Μειονεκτήματα

α) το ισοζύγιο πληρωμών ήταν πάντοτε αρνητικό

Το εξωτερικό εμπόριο αναπτύσσεται μετά το 1850. Γιατί;

α) ακολουθεί τους διεθνείς ρυθμούς ανάπτυξης

β) τα οικονομικά μεγέθη της χώρας βελτιώνονται

γ) αυξάνεται ο πληθυσμός

δ) επεκτείνονται τα σύνορα

ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ

• αγροτικά είδη (το 1/3) δημητριακά

• βιομηχανικά προιόντα
• υφάσματα , νήματα
• ορυκτά /ξυλεία /χημικά προιόντα /μηχανήματα

ΕΞΑΓΩΓΕΣ

• γεωργικά προιόντα
• σταφίδα(το 1/2 των συνολικών εξαγωγων)
• λάδι και κρασί(μετά το 1900)
• βαμβάκι
• καπνός( το 2-3%)
• κατεργασμένα δέρματα(μέχρι το 1880)
• μεταλλευτικά προιόντα(μόλυβδος , μαγγανιούχα μεταλλεύματα,σμυρίδα , θηραική γη)
• ασήμαντες εξαγωγές βιομηχανικών προιόντων 
• 
  

Οι χώρες με τις οποίες η Ελλάδα ανέπτυξε εμπορικές σχέσεις: (Αγγλία (εξαγωγές σταφίδας καιμεταλλευμάτων), Γαλλία, Βέλγιο, Οθωμανική Αυτοκρατορία (Θα μπορούσαν να ήταν πιο στενές)

Οι ελληνικοί εμπορικοί οίκοι της διασποράς (Νότια Ρωσία, Παραδουνάβιες περιοχές, λιμάνια Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, Αλεξάνδρεια) ανταγωνίζονταν όχι μόνο τους εγχώριους εμπόρους αλλά και αυτούς από τα ισχυρά βιομηχανικά κράτη της Ευρώπης.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Πίνακας

Με βάση τα στοιχεία του πίνακα και τις γνώσεις σας να εξηγήσετε την πορεία του εξωτερικού εμπορίου από το 1840 έως το 1870

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

Ερωτήσεις ανοικτού τύπου

Ποίες ήταν οι πρώτες ύλες που εξάγονταν απο την Ελλάδα;

Σε ποιούς λόγους οφείλεται η ανάπτυξη του εξωτερικού εμπορίου τις τελευταίες δεκαετίες του αιώνα;

Τι σήμαινει ισοζύγιο πληρωμών; Ποια η σημασία του για τις ελληνικές κυβερνήσεις;

Σε ποιούς λόγους οφείλεται η καθυστέρηση του εσωτερικού εμπορίου τις πρώτες δεκαετίες του σύγχρονου ελληνικού κράτους;

Με ποιές δυτικές χώρες είχε εμπορικές συναλλαγές η χώρα μας ;Τι συνέπειες θα είχε αυτό στην εξωτερική πολιτική της χώρας

Τι συνέπειες θα είχε για το εξωτερικό εμπόριο η σταφιδική κρίση;

Ερωτησεις κλειστού τύπου

Πολλαπλής επιλογής

Η πορεία των εξαγωγών γεωργικών προιόντων

1. Ηταν ανοδική
2. Ηταν καθοδική λόγω της αστικής ανάπτυξης
3. Ηταν καθοδική λόγω της ανάπτυξης του εσωτερικού εμπορίου

Η στήριξη της Ελλάδας στο εξωτερικό εμπόριο

1. Ειχε θεικά αποτελέσματα στην κάλυψη του επισιτιστικού προβλήματος
2. Είχε αρνητικά αποτελέσματα γιατί δε διατίθεντο τα εγχώρια δημητριακά
3. Είχε αρνητικά αποτελέσματα γιατί οι Ελλάδα δεν εισέπραττε τους ανάλογους δασμούς

Σωστό λάθος

1. Το ισοζύγιο πληρωμών δέχτηκε σοβαρό πλήγμα κατά τη διάρκεια του κριμαϊκού πολέμου    
2. Με τις ελληνικές παροικίες διεξήγετο ο μεγαλύτερος όγκος του εξωτερικού εμπορίου
3. Το βαμβάκι αποτέλεσε το νέο σταθερό εξαγωγικό προϊόν για το ελληνικό κράτος

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

ασκήσεις με πηγές και πίνακες

Πατήστε τον παρακάτω σύνδεσμο και αφού δείτε ένα ακόμα σχεδιάγραμμα προσπαθήστε να απαντήσετε στις ερωτήσεις που έχει στο τέλος με πηγές και σχεδιαγράμματα

http://www.slideshare.net/Kvarnalis75/1-t-52969482

A. H ελληνική οικονομία μετά την επανάσταση 1. τα δημογραφικά δεδομένα

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ

οικονομική εξαθλίωση

Α)μικρά μεγέθη έκτασης και πληθυσμού :

μειωμένη παραγωγή αλλά και φτωχή κατανάλωση

Β)τόπος : σημάδια εγκατάλειψης και εξάντλησης

Υπερβόσκηση - υλοτομία - αγρανάπαυση

Γ)μετακινήσεις

1)προς το εσωτερικό (μετανάστευση προς τα αστικά κέντρα)

Όχι εντυπωσιακή όπως στη Δυτ.Ευρώπη καθώς δεν υπάρχουν ανάλογα βιομηχανικά κέντρα

Η Ελλάδα στηρίζεται στην γεωργία

2)προς το εξωτερικό

• Κυρίως σε περιοχές με έντονο το ελληνικό στοιχείο

Μαύρη θάλασσα , , μικρά Ασία Ρωσία , Αίγυπτος

Η Κωνσταντινούπολη το 1843 έχει 120000 έλληνες

Η Θεσσαλονίκη 65000

Γιατί ; αναπτυγμένες ελληνικές κοινότητες

• Μετά τον 19^ο αιώνα προς τις ΗΠΑ σταφιδική κρίση

Δ) απουσία ισχυρών κέντρων ανάπτυξης

έλλειψη πρώτων υλών

απουσία ειδικευμένου ή φθηνού εργατικού δυναμικού

έλλειψη ιδιωτικών και κρατικών κεφαλαίων

ασήμαντη εσωτερική αγορά

+ ανταγωνισμός με τα ισχυρά οικονομικά κέντρα των παροικιών

Θα μεταφέρουν τα κεφάλαιά τους στην Ελλάδα μόνο όταν αλλάξουν οι οικονομικές και πολιτικές συνθήκες στην ευρύτερη περιοχή της Ανατ. Μεσογείου.

+ Ε) η Μεγάλη Ιδέα

Η προσπάθεια εκπλήρωσης του εθνικού οράματος στρέφει την προσοχή των ελληνικών κυβερνήσεων από την ανόρθωση της οικονομίας αλλά και καθιστά τις όποιες οικονομικές πρωτοβουλίες έρμαια των εθνικών κρίσεων

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ΠΙΝΑΚΑΣ

γενικά η αύξηση πληθυσμού μπορεί να εξηγηθεί από τους παρακάτω παράγοντες

προσάρτηση εδαφών

Μετανάστευση από περιοχές έξω από τα όρια τής Ελλάδας

Συνεχής άνοδος του βιοτικού επιπέδου

Φυσική άνοδος

Πρόσφυγες

Με βάση τις γνώσεις σας, στον παραπάνω πίνακα πώς μπορεί να εξηγηθεί η μεγάλη διαφορά που παρατηρείται ανάμεσα στον ελληνικό πληθυσμού της Κωνσταντινούπολης και της Αλεξάνδρειας από τη μια μεριά και της Αθήνας και της Πάτρας από την άλλη;

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

ερωτήσεις ανοικτού τύπου

Α) ποιος ήταν ο ρόλος των ελληνικών παροικιών όσον αφορά τη μετανάστευση και τη Μεγάλη Ιδέα

Β) γιατί παρατηρείται μειωμένη εσωτερική μετανάστευση σε σχέση με την εξωτερική;

Γ) πώς συνδέεται η εξάντληση των ανθρώπων και του τόπου με τις δυνατότητες του ελληνικού κράτους;

Δ) σε τι οφείλεται η απουσία των ισχυρών κέντρων ανάπτυξης από την Ελλάδα των πρώτων δεκαετιών του 19^ου αιώνα;

Ε) τι αποτελέσματα είχε η σταφιδική κρίση στις αρχές του 20ου αιώνα για τη κατάσταση του πληθυσμού;

ερωτησεις κλειστού τύπου
(πατήστε το παρακάτω link και λύστε την άσκηση online ελέγχοντας τα αποτελέσματα)
https://www.classmarker.com/online-test/start/?quiz=phd57ccefa2b1569

 Σωστό λάθος

Η ελλάδα αποτέλεσε κερδοφόρα επένδυση για τους έλληνες της διασποράς

Η ανάπτυξη των Ελλήνων της διασποράς ενίσχυε την επιδίωξη για αλλαγή των συνόρων

Οι Έλληνες της διασποράς οφείλονται για την αφαίμαξη της ελληνικής επαρχίας σε έμψυχο υλικό   

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

δείτε τα δύο βιντεάκια και συγκρίνετε την Αθήνα με την Νέα Υόρκη!!!
ειδικά το δεύτερο είναι ξεκαρδιστικό!